เมียซามูไร

ช่วงนี้หลายคนคงติดใจภาพยนตร์ชุดเรื่องเจ้าหญิงอัตสึ นะคะ เจ้าหญิงหรือท่านหญิงอัตสึ หรือนามจริงคือ อัตสึฮิเมะ ( atsu hime)  ทายาทซามูไร ภรรยาเอกของโชกุนลำดับที่ 13  สตรีผู้มีบทบาทสำคัญและถือเป็นสตรีผู้ทรงอิทธิพลแห่งศตวรรษที่ 19 ของญี่ปุ่นเลยทีเดียว

  

มากล่าวถึงซามูไร หลายคนคงรู้จักและรู้วิถีของซามูไรกันบ้างไม่มากก็น้อย นะคะ ซามุไรหรือ ซะหมุไร  มีต้อกำเนิดคำมาจากคำว่า ซะบุระอุ  ภาษาญี่ปุ่นโบราณแปลได้ว่า รับใช้  ซามูไรก็คือ ข้ารับใช้แผ่นดินนั่นเอง  หลังศตวรรษที่ 11 เป็นต้นมา ผู้เป็นซามูไร ต่างถูกคาดหวังให้เป็นผู้มีวัฒนธรรมและอ่านออกเขียนได้...โดยจะต้องทำตัวเป็นผู้มีความกลมกลืนแห่งพู่กันและดาบ เพราะก่อนหน้านี้ ซามูไรเป็นเพียงนักรบรับจ้างให้กับองค์จักรพรรดิและชนชั้นสูงเท่านั้น...แต่หลังจากนั้นซามูไรก็พยายามกุมอำนาจและสร้างชนชั้นของตัวขึ้นจนสำเร็จ...

สิ่งทีน่าสนใจในความเป็นซามูไร สำหรับดิฉันแล้ว ไม่ใช่ความเก่งกล้าสามารถในการรบหรือความเป็นผู้นำหรอกค่ะ สิ่งที่ดิฉันสนใจในวิถีแห่งซามูไร ก็คือ วิถีแห่งชุโดและผู้หญิงข้างกายซามูไรต่างหาก ...ซามูไรจะสามารถพบรักและแต่งงานกับผู้หญิงที่ตัวเองรักได้หรือไม่...หรือ หญิงนั้นต้องได้รับการสรรหา เพื่อแต่งงาน!!

ก่อนจะพูดถึงเรื่องผู้หญิง เชื่อหรือไม่คะว่า ซามูไรมีประเพณีสายใยรักระหว่างรุ่นพี่รุ่นน้อง... ที่เขากล่าวกันว่า เปรียบดั่ง ดอกไม้แห่งจิตวิญญาณของซามูไร  ในสังคมซามูไรถือเป็นประเพณีที่มีเกียรติ และถือปฏิบัติสำคัญเป็นเส้นทางหลักจากรุ่นสู่รุ่นเลยทีเดียว

วิถีทางแห่งความงามนี้คือ ความรักอันหนักแน่นที่ซามูไรสองคน สองวัยมีให้ต่อกันและแน่นอนมันส่งผ่านมาถึงเรื่องของการเลือกคู่ครองให้แก่กันด้วยค่ะ

ผู้หญิงที่จะเข้าพิธีสมรสกับซามูไรได้นั้น ต้องเป็นหญิงที่ซามูไรอาวุโสที่แต่งงานแล้ว เป็นผู้คัดสรรให้เท่านั้น สิ่งนี้ถือเป็นหนึ่งในสายสัมพันธ์ระหว่างซามูไรด้วยกันเอง คล้ายรุ่นพี่มอบหญิงสาวให้รุ่นน้องเพื่อเป็นภรรยา ดังนั้นจึงเป็นเรื่องยากที่หากครองคู่กันไปแล้วอยากจะเลิกรากัน

แน่นอนผู้หญิงที่ถูกคัดสรรมา ส่วนใหญ่ก็อยู่ในตระกูลซามูไรด้วยกันแทบทั้งสิ้น  จะมีหญิงชาวบ้านธรรมดาบ้างก็ได้เฉพาะซามูไรยศต่ำเท่านั้น กล่าวกันว่าก่อนจะมีพิธีแต่งงาน ซามูไรว่าที่เจ้าบ่าว ต้องส่งค่าสินสอดหรือเอกสารยกเว้นการเก็บภาษีไปให้ครอบครัวฝ่ายหญิง คล้ายเป็นการขออนุญาตแต่งงานซึ่งส่วนใหญ่มักไม่ค่อยขัดข้อง และพร้อมจะยอมรับข้อเสนอโดยดี   สามัญชนธรรมดาอย่างพ่อค้าฐานะดีหลายคน ส่วนใหญ่อยากให้ลูกสาวของตัวได้แต่งงานกับซามูไรเหตุก็เพราะหวังประโยชน์ที่ต่างจะตอบแทนกันได้ในอนาคตค่ะ

หน้าที่ของผู้หญิงที่เป็นภรรยาซามูไรนั้น ใช่แต่จะเป็นแม่บ้านแม่เรือนอย่างเดียวเท่านั้นนะคะ เพราะ ในช่วงเวลานั้น ผู้เป็นสามีอาจต้องออกรบหรือเดินทางไปแดนไกล ดังนั้นเมียซามูไรจึงถือเป็นเรื่องสำคัญค่ะ เพราะนางจะต้องเป็นผู้จัดการและตัดสินใจทุกอย่างในครอบครัว ดูแลลูก และบริวาร อีกทั้งยังต้องรู้จักปกป้องบ้านจากการรุกรานอีกด้วย ดังนั้นภรรยาซามูไรจึงต้องฝึกอาวุธ ซึ่งส่วนใหญ่จะฝึกการใช้ง้าวหรือ นางินาตะ ค่ะ ที่สำคัญต้องฝึกด้วยการใช้มือเดียวให้ได้ซะด้วย ทั้งนี้ก็เพื่อความแข็งแกร่งและปกป้องทุกคนในครอบครัวให้ปลอดภัยได้ค่ะ

นอกจากฝึกอาวุธเพื่อต่อสู้ป้องกันตัว ดูแลทุกคนในครอบครัวแล้ว อุปนิสัยที่ต้องมีติดตัวภรรยาซามูไรทุกคนก็คือ ต้องรู้จักถ่อมตัว เชื่อฟัง  สอนหนังสือให้แก่ลูกและบริวารในครอบครัว นอกจากนี้ยังต้องรู้จักควบคุมตัวเองให้ได้ อีกทั้งต้องจงรักภักดีต่อสามี และดูแลพ่อแม่ทั้งของตัวและสามีอย่างไม่ขาดตกบกพร่อง

ดูๆ ไปแล้วไม่ใช่เรื่องง่ายเลยใช่ไหมคะ... ภรรยาซามูไร ใช่จะอยู่สุขสบาย เพราะ เท่ากับต้องรับภาระทั้งหมดภายในบ้านเพียงคนเดียว และแม้ภายในบ้านจะดูแข็งแกร่งปานใดแต่กฎข้อหนึ่งของสังคมญี่ปุ่นในยุคนั้นก็คือ ผู้หญิงห้ามยุ่งเกี่ยวกับกิจกรรมทางการเมือง และไม่อาจเรียกเธอว่าหัวหน้าครอบครัวได้ด้วยค่ะ.